Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2010

"Ένα κορμί χωρίς ψυχή"




Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Κώστας Λειβαδάς
Ελένη Τσαλιγοπούλου
Κάθε τέλος και αρχή - 2005


Ένα κορμί χωρίς ψυχή
που κάνει πάντα ανακωχή
δεν ξέρει αγάπη και δεν ξέρει ενοχή
όσο χρυσάφι κι αν ντυθεί
δεν είναι τρόπος να σταθεί
μήτε κανείς ποτέ θα του παρασταθεί
ένα κορμί χωρίς ψυχή.

Ήσουν κορμί χωρίς ψυχή
σαν κάποια κούκλα πλαστική
σε μια βιτρίνα πάντα αινιγματική
κι έπαιζες ρόλους φυσικά
με λόγια συνθηματικά
σε μια σκηνή
και μ' άλλου έργα σκηνικά,
ένα κορμί χωρίς ψυχή.

Κουρέλια αισθήματα φιλιά
τα 'σβησες μονοκοντυλιά
και κάθε όρκος σου γινότανε θηλιά
σώμα που είχε αγαπηθεί
με μια καρδιά ζωγραφιστή
και μια ψυχή που 'χε για πάντα εξοριστεί,
ένα κορμί, αχ χωρίς ψυχή.

Ήσουν κορμί χωρίς ψυχή
σαν κάποια κούκλα πλαστική
σε μια βιτρίνα πάντα αινιγματική
κι έπαιζες ρόλους φυσικά
με λόγια συνθηματικά
σε μια σκηνή
και μ' άλλου έργα σκηνικά,
ένα κορμί χωρίς ψυχή.



Κατεβάστε δωρεάν το τραγούδι "Ένα κορμί χωρίς ψυχή"

"Είσαι μια χώρα"




Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Διονύσης Τσακνής
Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος
Θα είμαι εδώ - 2003


Σ' άρεσε πάντα να καπνίζεις και να κλαις
για ξένα βάσανα, για ξένες αμαρτίες
σκιές να βλέπεις στα χαρτιά σου απατηλές
και στον καφέ τους έρωτές σου τραυματίες, τραυματίες

Είσαι μια χώρα που δεν έφτασε κανείς
που μόνο σ' ένα μυθιστόρημα υπάρχει
μοιάζεις μ' ανάμνηση μιας νύχτας μακρινής
για ένα τίποτα, μικρή χαμένη μάχη
Σ' άρεσε πάντα το σκοτάδι της σκηνής
και λόγια του έρωτα να λες πάντα μονάχη

Ποτέ δεν ήξερα τι θα 'θελες να πεις
πόσα πολλά είχες κρυφά, πόσα κρυμμένα
χανόσουν μέσα στα τοπία της σιωπής
σε μιαν ομίχλη με ταξίδια μεθυσμένα, μεθυσμένα

Είσαι μια χώρα που δεν έφτασε κανείς
που μόνο σ' ένα μυθιστόρημα υπάρχει
μοιάζεις μ' ανάμνηση μιας νύχτας μακρινής
για ένα τίποτα, μικρή χαμένη μάχη
Σ' άρεσε πάντα το σκοτάδι της σκηνής
και λόγια του έρωτα να λες πάντα μονάχη
για ένα τίποτα, μικρή χαμένη μάχη
Σ' άρεσε πάντα το σκοτάδι της σκηνής
και λόγια του έρωτα να λες πάντα μονάχη

"Λες και κράταγες μαχαίρια"



Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Χρήστος Νικολόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Ελένη Βιτάλη
Μια γυναίκα μπορεί - 1985


Πιο πικρά είναι τα φιλιά σου
κι απ' τον τρόπο που αγαπάς
και κατάλαβα πως είμαι
ρούχο που δεν το φοράς.

Όλα τα 'χεις πια σκοτώσει
στη δικιά μου τη ζωή,
λες και κράταγες μαχαίρια
όταν είχες γεννηθεί.
Όλα τα 'χεις πια σκοτώσει

"Η διαθήκη"



Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Χρήστος Νικολόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Χαρούλα Αλεξίου
Εμφύλιος έρωτας - 1984


Όταν ρυθμίσετε λοιπόν τη διαθήκη
και το μερίδιο δοθεί του καθενός
εμένα αφήστε μου το δρόμο που μου ανήκει
αυτόν που διάλεξα να πάρω μοναχός

Σε διαθήκη με σημαίες και συνθήματα
εγώ είμαι ελεύθερος αέρας που φυσά
εγώ έχω φίλους τα βουνά κι όλα τα κύματα
εγώ έχω αδέλφια τα ποτάμια τα πουλιά

Στη διαθήκη σας εγώ δεν έχω θέση
σαν το μυρμήγκι με είχατε όλοι από καιρό
και εγώ που έχω με το τίποτα πονέσει
και μ' ένα ψίχουλο συνήθισα να ζω

"Κυριακή"



Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Αντώνης Βαρδής
Ερμηνεία: Χάρις Αλεξίου
"Ξημερώνει" 1980


Κυριακή με πρωτοβρόχι
κι η δική μου μοίρα το ‘χει
Κυριακή και τι να κάνω
μια σε βρίσκω μια σε χάνω

Κυριακή μες στον χειμώνα
τραγουδούσα την γκαρσόνα
Κυριακή που σαν βραδυάζει
το τραγούδι είναι μαράζι

Κυριακή χωρίς αιτία
έκανες μιαν αμαρτία
Κυριακή θα με γελάσεις
με καινούριες αποφάσεις

"Μαλαματένια λόγια"



Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Λάκης Χαλκιάς & Χαράλαμπος Γαργανουράκης & Τάνια Τσανακλίδου
Θητεία - 1974


Μαλαματένια λόγια στο μαντήλι
τα βρήκα στο σεργιάνι μου προχθές
τ' αλφαβητάρι πάνω στο τριφύλλι
σου μάθαινε το αύριο και το χθες
μα εγώ περνούσα τη στερνή την πύλη
με του καιρού δεμένος τις κλωστές

Τ' αηδόνια σεχτηκιάσανε στην Τροία
που στράγγιξες χαμένα μια γενιά
καλύτερα να σ' έλεγαν Μαρία
και να 'σουν ράφτρα μες στην Κοκκινιά
κι όχι να ζεις μ' αυτή την κομπανία
και να μην ξέρεις τ' άστρο του φονιά

Γυρίσανε πολλοί σημαδεμένοι
απ' του καιρού την άγρια πληρωμή
στο μεσοστράτι τέσσερις ανέμοι
τους πήραν για σεργιάνι μια στιγμή
και βρήκανε τη φλόγα που δεν τρέμει
και το μαράζι δίχως αφορμή

Και σαν τους άλλους χάθηκαν κι εκείνοι
τους βρήκαν να γαβγίζουν στα μισά
κι απ' το παλιό μαρτύριο να 'χει μείνει
ένα σκυλί τη νύχτα που διψά
γυναίκες στη γωνιά μ' ασετυλίνη
παραμιλούν στην ακροθαλασσιά

Και στ' ανοιχτά του κόσμου τα καμιόνια
θα ξεφορτώνουν στην Καισαριανή
πώς έγινε με τούτο τον αιώνα
και γύρισε καπάκι η ζωή
πώς το 'φεραν η μοίρα και τα χρόνια
να μην ακούσεις έναν ποιητή

Του κόσμου ποιος το λύνει το κουβάρι
ποιος είναι καπετάνιος στα βουνά
ποιος δίνει την αγάπη και τη χάρη
και στις μυρτιές του ʼδη σεργιανά
μαλαματένια λόγια στο χορτάρι
ποιος βρίσκει για την άλλη τη γενιά

Με δέσαν στα στενά και στους κανόνες
και ξημερώνοντας μέρα κακή[Παρασκευή]
τοξότες φάλαγγες και λεγεώνες
με πήραν και με βάλαν σε κλουβί
και στα υπόγεια ζάρια τους αιώνες
παιχνίδι παίζουν οι αργυραμοιβοί

Ζητούσα τα μεγάλα τα κυνήγια
κι όπως δεν ήμουν μάγκας και νταής
περνούσα τα δικά σου δικαστήρια
αφού στον Άδη μέσα θα με βρεις
να με δικάσεις πάλι με μαρτύρια
και σαν κακούργο να με τιμωρείς
στη δικιά μου τη ζωή.

Μου ήρθες για να με δικάσεις
να με ρίξεις φυλακή,
με τον ψευτοέρωτά σου
να λερώσεις μια ζωή.

ENGLISH TRANSLATION
(poem by Manos Eleftheriou)
''MALAMATENIA LOGIA'' - (''WORDS OF GOLD'')


Words of gold on the kerchief *
I found them when I was out walking day before yesterday
Tomorrow and yesterday were teaching you *
the alphabet out on the clover
But I was passing through the ultimate gate
tied up in time's yarns

The nightingales gave you no rest in Troy
where you bled dry a whole generation for nothing
It would have been better if your name had been Maria
and you had been a seamstress in Kokkinia
and not living with this company
not knowing the murderer's star *.

Many came back scarred
by the savage payment of time.
In between, on the way, four winds
took them for a walk for a while
and they found the light that does not tremble
and the sadness that has no cause.

And like the others, these too were lost,
they were found half-way, barking like dogs,
and from the old sufferings, nothing is left
but a dog thirsting in the night.
Women at the corner, by light of the acetylene,
are talking, not making sense, on the shore of the sea.

And on the open seas of the world there are the trucks
they will be unloaded in Kaisariani.
What happened to this century
that turned life over on its back like a turtle
How did fate and the years do it
you heard not one poet.

Who looses the worlds tangle?
Who is the captain in the mountains?
Who gives love and joy
and goes for a walk among the myrtles of Hades?
Words of gold in fields of grass,
who will find them for the next generation?

They bound me to the straights * and the canons
and at the dawn of one bad day,
archers, phalanxes and legions
took me and put me in a cage,
and in the dungeons, with the centuries as dice,
the money-lenders are playing their games.

I was looking for the great hunting,
and yet I was no mangas, no tough guy.
I passed by your own tribunals.
When you find me in Hades
you may judge me again, before witnesses,
and punish me like a criminal.

"Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες"



Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Αντώνης Καλογιάννης & Άλκηστις Πρωτοψάλτη(Ντουέτο)
Γράμματα στον Μακρυγιάννη - 1979


Μόνο να γράφεις τ' όνομά σου
και 'κείνο το 'μαθες μισό
να συλλαβίζεις τα όνειρά σου
στο Άργος και στον Ιλισό

Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες
τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς
και τσικουδιά στους καφενέδες
τα παλικάρια να κερνάς

Του κόσμου το στενό γεφύρι
θα το περάσουμε μαζί
θα 'ναι η καρδιά σου παραθύρι
τα λόγια σου παλιό κρασί

Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες
τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς
και τσικουδιά στους καφενέδες
τα παλικάρια να κερνάς

"Έγιν' ο κόσμος καφενές"



Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος
Πρώτη εκτέλεση: Μαρινέλλα
Η Μαρινέλλα του σήμερα - 1978


Όλοι χωρούν σ' αυτή τη γη
το'παν σπουδαίοι και σοφοί
για τη γενιά μας
δεν ξέραν όμως τα καρφιά
πόσο πικρά είναι και βαθειά
μες την καρδιά μας

Μ' απάτη και με μπαμπεσιά
μας δώσανε στη μοιρασιά
μονάχα πόνους
κλωτσιές χαστούκια και φωνές
έγιν' ο κόσμος καφενές
για δολοφόνους

Όλοι χωρούν σ' αυτή τη γη
μόνο που αλλάζει η πληγή
του καθενός μας
χρόνια στην ίδια τη γωνιά
κι απ' άδικο στην απονιά
το μερτικό μας

"Αν ήταν άστρα τα φιλιά σου"



Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Πρώτη εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας
Σεργιάνι στον κόσμο-1979 (MINOS MSM 350)

Αν ήταν άστρα τα φιλιά σου
και τα 'χαν άλλοι ουρανοί
θα 'ταν αλλιώς ο κόσμος τώρα
θα 'χαν και τα πουλιά φωνή

Αν ήταν άστρα τα φιλιά σου
σ' ένα κουτί θα κλείδωνα
για να ταίζω την ψυχή μου
και τα πετροχελίδονα

Αν ήταν άστρα τα φιλιά σου
και χαμηλώναν προς τη γη
θα 'ταν αλλιώς ο κόσμος τώρα
θα 'ταν αλλιώς και η ζωή
---------------------------------------- ----------------------------
LYRICS IN ENGLISH
If your kisses were stars

If your kisses were stars,
and a different heaven held them,
the universe would be different now,
the birds too would have voices.

If your kisses were stars,
I would hide them in a box
to feed my soul
and the swallows.

If your kisses were stars,
and they came lower, near the earth,
the universe would be different now,
and life would be different too.

"Άγιος Φεβρουάριος" 1972



1972 - Ο Δήμος Μούτσης μόλις έχει αλλάξει εταιρία, από την Columbia στη Philips, και συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον Μάνο Ελευθερίου, με στόχο τη δημιουργία ενός έργου για τη συμπλήρωση των 50 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή.

"Άγιος Φεβρουάριος"
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Πρώτη εκτέλεση: Πετρή Σαλπέα


Στα εννιακόσια δέκα οχτώ
από την Μικράν Ασία
μου 'στειλες κάρτες με στρατό
και με την Αγιά Σοφία

Κι αυτά συμβαίνουν στον καιρό

Μ' από τότε μέχρι εδώ
σπίτι μείναμε μόνο δυό
ο Άγιος Φεβρουάριος κι εγώ

Πρόσφυγα σ' έριξαν εδώ
κι ο χάρος έξι βήματα
στα χρόνια που 'ρθα να σε δω
μέσα στα παραπήγματα

Κι αυτά συμβαίνουν στον καιρό



"Ο χάρος βγήκε παγανιά"
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Ερμηνεία: Δημήτρης Μητροπάνος


O χάρος βγήκε, βγήκε παγανιά
μέσ’ την δική μου γειτονιά
κι από τον πολύ συλλογισμό
έχασε τον λογαριασμό.

Κι από μια πόρτα χαμηλή
κι από μια σκοτεινή αυλή
βγήκε κλεφτά, κλεφτά ο σιδεράς
ο σιδεράς και τού είπε λόγια της χαράς

O χάρος βγήκε, βγήκε παγανιά
μες την δική μου γειτονιά

O χάρος βγήκε παγανιά και θέρισε μια γειτονιά
κι έγινε μαύρος ουρανός κι ανεμοζάλη και καπνός

Κι από μια πόρτα χαμηλή
κι από μια σκοτεινή αυλή
βγήκε κλεφτά, κλεφτά ο σιδεράς
ο σιδεράς και τού είπε λόγια της χαράς



"Άλλος για Χίο τράβηξε"
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Ερμηνεία: Δημήτρης Μητροπάνος


Στα καλντερίμια συζητούν
ως το πρωί γειτόνοι
μα σκοτεινιάζει ο καιρός
και στις καρδιές νυχτώνει

Άλλος για Χίο τράβηξε πήγε
κι άλλος για Μυτιλήνη
κι άλλος στης Σύρας τα στενά
αίμα και δάκρυα πίνει

Σε πανηγύρι και γιορτή
απ' την Αγιά Μαρκέλλα
σ' αγόρασα χρυσή κλώστη
και κόκκινη κορδέλα

Άλλος για Χίο τράβηξε πήγε
κι άλλος για Μυτιλήνη
κι άλλος στης Σύρας τα στενά
αίμα και δάκρυα πίνει.



"Η σούστα πήγαινε μπροστά" (Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές)
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Ερμηνεία: Δημήτρης Μητροπάνος


Η σούστα πήγαινε μπροστά
κι ο μάγκας τοίχο, τοίχο
δεν έτυχε στα χρόνια αυτά
τίποτα να πετύχω.

Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές
του Άη Γιάννη, αχ πόσα ξέρεις και μού λες
Αχ πόσα τέτοια ξέρεις και μού λες
που χουν πεθάνει.

Με βάλαν πάνω στην κορφή
στ' αγριεμένο κύμα
στης Σμύρνης την καταστροφή
στ' άδικο και στο κρίμα.

Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές
του Άη Γιάννη, αχ πόσα ξέρεις και μού λες
Αχ πόσα τέτοια ξέρεις και μού λες
που χουν πεθάνει.



"Το κομοδίνο"
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Πρώτη εκτέλεση: Πετρή Σαλπέα


Πάνω απ' το κρεβάτι στολισμένο
σε βελούδο μαύρο, θωρηκτό
Και πιο δίπλα ήταν διπλωμένο
το άλμπουμ με δικέφαλο αετό

Γράμματα μ' ευχές κι' αφιερώσεις
μέσ' στο κομοδίνο σιωπηλές.
Κάποια μέρα σου είπα να τα δώσεις
κι άρχισες να βρίζεις και να κλαις.

Χάντρες κεντημένο το φουστάνι
και το τίμιο ξύλο στο πλευρό.
Κάμαρες που μύριζαν λιβάνι
και του Ιορδάνη το νερό.

Το τραγούδι ερμήνευσε και η Δήμητρα Γαλάνη το 1975 στο δίσκο "Λεπτομέρειες"